“Nhận mặt” tham nhũng trong giáo dục

(LĐ) - Các sai phạm xảy ra trong lĩnh vực giáo dục mặc dù là cá biệt, giá trị không lớn song cũng đã gây nên hậu quả xấu về nhiều mặt, làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với một số cơ sở giáo dục, làm ảnh hưởng đến uy tín của một bộ phận các nhà giáo, cán bộ quản lý trong ngành, tạo nên những vật cản cho quá trình phát triển của giáo dục nước nhà.

Nhận định này được Cục Chống tham nhũng, Thanh tra Chính phủ đưa ra tại cuộc đối thoại với các nhà tài trợ quốc tế về chủ đề “Phòng, chống tham nhũng trong lĩnh vực giáo dục” do Thanh tra Chính phủ, Văn phòng Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, Bộ GDĐT phối hợp với Đại sứ quán Thuỵ Điển tại Hà Nội tổ chức ngày 28.5. 

7 dạng sai phạm cơ bản
Ông Trần Quang Quý - Thứ trưởng Bộ GDĐT - thừa nhận công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) trong lĩnh vực giáo dục còn một số hạn chế, tồn tại. Cụ thể là tham nhũng xuất hiện trong lĩnh vực dạy thêm, học thêm; Trong lĩnh vực tuyển sinh đầu cấp và trong lĩnh vực thực hiện các khoản thu. Hành vi vi phạm trong tuyển sinh đầu cấp thường xảy ra ở các khâu: Có gian lận về hồ sơ, tiêu cực trong việc xét tuyển sinh trái tuyến ở khu vực thành phố, thị xã; gian lận về các điều kiện xét tuyển, đặc biệt trong công tác cử tuyển ở một số tỉnh miền núi và tuyển sinh các lớp hệ không chính quy ở các cơ sở giáo dục và các địa phương...



Ông Quý cũng thừa nhận một số hành vi tham nhũng xảy ra trong lĩnh vực giáo dục tuy không phổ biến, thiệt hại về kinh tế không nhiều, song đã gây nên hậu quả xấu về nhiều mặt, phần nào làm giảm sút uy tín của ngành cũng như uy tín và danh dự của các nhà giáo, giảm sút lòng tin của nhân dân đối với một số cơ sở giáo dục.

Phó Cục trưởng Cục Chống tham nhũng - Thanh tra Chính phủ, ông Ngô Mạnh Hùng cho biết: Qua công tác thanh tra, đã phát hiện 7 dạng sai phạm cơ bản trong lĩnh vực giáo dục. Đó là trong dạy thêm học thêm; trong công tác tuyển sinh và công tác đào tạo; trong lĩnh vực chuyển trường chuyển lớp; trong lĩnh vực tài chính; trong lĩnh vực đầu tư xây dựng; trong công tác xuất bản sách giáo khoa và trong công tác tổ chức cán bộ.

Tại sao thí sinh lại phải học thêm nhiều như thế trước kỳ thi? (ảnh minh hoạ). Ảnh: G.H

Cần thực thi pháp luật mạnh mẽ hơn
“Bộ GDĐT có nói chỉ còn một số tham nhũng có quy mô nhỏ trong ngành, nhưng tình hình khảo sát lại cho thấy điều ngược lại” - đại diện Đan Mạch bày tỏ quan điểm. Ông lấy luôn dẫn chứng khảo sát của Cục Chống tham nhũng làm ví dụ. Theo đó, có tới 83,5% giáo viên tham gia khảo sát cho rằng, lương giáo viên quá thấp so với nhu cầu của họ. Đồng thời, phần lớn phụ huynh chấp nhận bỏ thêm chi phí để cho con có được điều kiện học tốt hơn.

Như vậy, cả 2 phía “đưa” và “nhận” đều sẵn sàng. Vì vậy, theo vị này, tăng lương cho giáo viên chưa phải là biện pháp đủ mạnh để triệt tiêu tham nhũng trong giáo dục, nhưng cũng sẽ góp phần làm giảm bớt hiện tượng này. Đại diện Ngân hàng Phát triển Châu Á cho rằng, để PCTN trong lĩnh vực giáo dục thì phải tăng cường kiểm tra, kiểm soát các quá trình thực hiện cũng như hệ thống sổ sách kế toán về thu chi học phí, xây dựng cơ bản...

Đại diện Ngân hàng Thế giới tại VN thì nhận xét “dường như mọi người cảm thấy vẫn chấp nhận được ở mức độ nào đó tình trạng tham nhũng “vặt” trong giáo dục. Phải giải quyết vấn đề tài chính trong ngành, không trao cho nhóm dân cư nào sự ưu ái hơn hay hạn chế hơn trong việc tiếp cận giáo dục vì lý do thu nhập”.

Một trong những biện pháp PCTN mà cả phía VN lẫn các nhà tài trợ đều nhấn mạnh là việc tăng cường quyền tiếp cận thông tin của công dân đối với hoạt động giáo dục cũng như vai trò của xã hội dân sự, đảm bảo cho báo chí có tiếng nói mạnh mẽ hơn trong công tác PCTN. 

Đại sứ Thuỵ Điển Rolf Bergman: Chúng ta biết rằng tham nhũng trong giáo dục ảnh hưởng đến tất cả mọi người! Chúng ta biết rằng tham nhũng trong giáo dục là mối đe doạ đối với mục tiêu phát triển bền vững! Một trong những thông điệp chính mà tôi cho rằng cần thiết phải được nhấn mạnh trong đối thoại lần này, là tham nhũng trong lĩnh vực giáo dục sẽ gây mất lòng tin trong toàn xã hội đối với hệ thống giáo dục.